Trong bối cảnh kinh tế ngày càng cạnh tranh, việc lựa chọn kế nghiệp hay khởi nghiệp không chỉ là vấn đề cá nhân mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển của doanh nghiệp gia đình. Nhiều bạn trẻ ngày nay đứng giữa hai ngã rẽ này, không biết nên tiếp tục phát triển những gì cha ông đã gây dựng hay tự mình tạo dựng từ con số 0. Qua bài viết này, chúng ta sẽ cùng phân tích sự khác biệt, lợi ích và thách thức của hai lựa chọn, từ đó tìm ra con đường thông minh nhất để thành công.
1. Khởi Nghiệp: Con Đường Tự Do Nhưng Đầy Chông Gai
Khởi nghiệp thường được xem là con đường lý tưởng cho những người trẻ tuổi với khát vọng làm giàu và khẳng định bản thân. Tuy nhiên, không phải ai cũng đủ bản lĩnh để bước vào con đường này.
1.1. Khởi nghiệp từ con số 0: Khó khăn và tiềm năng
Khởi nghiệp từ con số 0 là hành trình đầy thử thách. Bạn phải bắt đầu từ việc xây dựng ý tưởng, tìm kiếm vốn, học cách quản lý nhân sự, phát triển sản phẩm, và quan trọng hơn cả, phải đối mặt với rủi ro thất bại.
Phạm Thành Long, một doanh nhân và diễn giả nổi tiếng, từng chia sẻ:
“Cha mình khởi nghiệp từ không có gì, nhưng không phải vì thế mà mình phải khởi nghiệp từ không có gì. Nếu bạn có 100 triệu đồng, bạn đã có lợi thế hơn nhiều người bắt đầu từ hai bàn tay trắng.”
Một bài học quan trọng mà thầy Long nhấn mạnh là khởi nghiệp không nên chỉ vì khát khao “thoát khỏi cái bóng của cha mình”. Nhiều bạn trẻ muốn tự lập để khẳng định bản thân, nhưng đôi khi, điều này khiến họ chọn những con đường khó khăn hơn mà không cần thiết.
1.2. Tự do sáng tạo nhưng dễ mắc sai lầm
Khởi nghiệp cho phép bạn tự do sáng tạo, theo đuổi đam mê và xây dựng những gì bạn mơ ước. Tuy nhiên, chính sự tự do này cũng có thể dẫn đến sai lầm.
Ví dụ: Một bạn trẻ muốn mở cửa hàng kinh doanh online với số vốn 100 triệu đồng, nhưng không nghiên cứu kỹ thị trường, rất dễ rơi vào tình trạng mất định hướng. Điều này khiến nguồn lực ban đầu bị lãng phí và dẫn đến thất bại.
1.3. Rủi ro của khởi nghiệp
Theo thống kê, hơn 90% các startup thất bại trong 3 năm đầu tiên. Nguyên nhân chính thường đến từ:
- Thiếu kinh nghiệm quản lý.
- Không hiểu rõ nhu cầu thị trường.
- Thiếu nguồn lực tài chính để duy trì.
Đọc thêm Khởi Nghiệp Kinh Doanh Với Vốn Nhỏ: Từ Ý Tưởng Đến Chiến Lược Phát Triển Hệ Thống Nhượng Quyền Bánh Mì tại đây
2. Kế Nghiệp: Lựa Chọn An Toàn Nhưng Không Dễ Dàng
Kế nghiệp thường bị xem là lựa chọn “an toàn”, nhưng thực tế, điều này đòi hỏi kỹ năng, sự kiên nhẫn và một chiến lược rõ ràng.
2.1. Lợi ích của việc kế nghiệp
Một trong những lợi ích lớn nhất của việc kế nghiệp là bạn không cần phải bắt đầu từ con số 0. Thay vào đó, bạn tiếp quản một hệ thống đã có sẵn, bao gồm:
- Cơ sở vật chất (nhà máy, văn phòng).
- Uy tín thương hiệu.
- Khách hàng và mối quan hệ kinh doanh.
Phạm Thành Long chia sẻ:
“Cái xác chết của một doanh nghiệp cũ đôi khi vẫn giá trị hơn một công ty khởi nghiệp của một người trẻ tuổi.”
Nếu bạn có thể chiếm lĩnh và phát triển doanh nghiệp gia đình, bạn sẽ tiết kiệm được rất nhiều thời gian, công sức và rủi ro so với khởi nghiệp từ đầu.
2.2. Thách thức của việc kế nghiệp
Tuy nhiên, kế nghiệp không phải là con đường dễ dàng. Một số vấn đề thường gặp:
- Mâu thuẫn giữa các thế hệ: Thế hệ trước thường khó chấp nhận cách làm mới của thế hệ sau.
- Thiếu kỹ năng lãnh đạo: Để tiếp quản doanh nghiệp, bạn cần hiểu sâu về tài chính, marketing, và quản lý nhân sự.
- Áp lực từ gia đình: Nhiều bạn trẻ cảm thấy bị ép buộc phải kế nghiệp mà không thực sự muốn làm.
Phạm Thành Long từng nhấn mạnh:
“Cha chú của chúng ta khởi nghiệp từ tay trắng để tạo ra tất cả. Nhưng nếu bạn muốn kế nghiệp, hãy làm cho họ tin tưởng rằng bạn đủ khả năng dẫn dắt doanh nghiệp phát triển hơn nữa.”
3. Kế Nghiệp Hay Khởi Nghiệp: Nên Chọn Con Đường Nào?
3.1. Xác định mục tiêu cá nhân
Trước tiên, bạn cần trả lời câu hỏi: Mục tiêu của bạn là gì? Nếu bạn muốn xây dựng một thứ hoàn toàn mới theo cách riêng của mình, khởi nghiệp có thể là lựa chọn phù hợp. Ngược lại, nếu bạn muốn tận dụng cơ hội có sẵn để phát triển nhanh hơn, kế nghiệp là con đường nên cân nhắc.
3.2. Đánh giá nguồn lực
Hãy xem xét nguồn lực hiện có:
- Nếu có vốn và mối quan hệ: Kế nghiệp giúp bạn dễ dàng tận dụng các nguồn lực này.
- Nếu muốn bắt đầu từ đầu: Khởi nghiệp sẽ cho bạn cơ hội thử sức.
Phạm Thành Long đưa ra lời khuyên rất thực tế:
“Nếu bạn chỉ có 100 triệu đồng, việc khởi nghiệp để đạt được 1 triệu đô la là một hành trình rất dài. Nhưng nếu bạn khéo léo, bạn có thể sở hữu 1 triệu đô la ngay lập tức thông qua kế nghiệp.”
3.3. Kết hợp cả hai
Trong một số trường hợp, bạn có thể kết hợp cả hai:
- Khởi nghiệp trong chính doanh nghiệp gia đình: Bằng cách phát triển một sản phẩm hoặc dịch vụ mới, bạn vừa có thể thử sức khởi nghiệp vừa tận dụng được nền tảng sẵn có.
Đọc thêm Khởi nghiệp ở nông thôn: Bí mật thành công của đại gia phố núi tại đây
4. Làm Thế Nào Để Kế Nghiệp Thành Công?
Phạm Thành Long đã chia sẻ rất nhiều bài học quý giá về việc kế nghiệp thành công. Dưới đây là một số lời khuyên quan trọng:
4.1. Học hỏi và chuẩn bị kỹ càng
Hãy học hỏi những kiến thức cần thiết để điều hành doanh nghiệp, bao gồm:
- Marketing và bán hàng: Biết cách thu hút khách hàng mới và giữ chân khách hàng cũ.
- Tài chính: Hiểu cách quản lý dòng tiền và tối ưu hóa lợi nhuận.
- Sáng tạo: Tìm cách làm mới sản phẩm/dịch vụ để đáp ứng nhu cầu thị trường.
4.2. Làm từ những việc nhỏ
Phạm Thành Long từng kể câu chuyện về việc ông bắt đầu sự nghiệp từ những công việc nhỏ như pha trà, đọc báo cho cấp trên. Những việc nhỏ này giúp ông xây dựng niềm tin và mối quan hệ, từ đó có cơ hội phát triển lớn hơn.
4.3. Xây dựng niềm tin với thế hệ trước
Hãy làm cho cha mẹ hoặc các chú bác trong gia đình thấy rằng bạn sẵn sàng đảm nhận vai trò lãnh đạo. Một cách đơn giản nhưng rất hiệu quả là thể hiện sự tôn trọng và tình yêu thương.
Thầy Long từng chia sẻ:
“Hãy nói ‘Con yêu bố' mỗi ngày. Sau 90 ngày, bạn sẽ chiếm được niềm tin tuyệt đối từ cha mẹ mình.”
Tham gia chương trình Đánh thức sự giàu có, Lập trình vận mênh
5. Kết Luận
Kế nghiệp hay khởi nghiệp đều là những con đường mang đến cơ hội và thách thức riêng. Điều quan trọng nhất là bạn phải hiểu rõ mục tiêu của mình, đánh giá nguồn lực và chuẩn bị kỹ lưỡng.
Như Phạm Thành Long đã nói:
“Dù bạn chọn con đường nào, hãy luôn học hỏi, kiên nhẫn và đừng sợ bắt đầu từ những việc nhỏ. Chỉ có như vậy, bạn mới có thể đạt được thành công bền vững.”
Hãy nhìn vào tương lai, chọn con đường phù hợp nhất với bản thân và biến nó thành hành trình đáng tự hào của chính mình.
