Trong lĩnh vực kinh doanh, nhiều người thường chú trọng đến năng lượng, đam mê hoặc sự nhiệt huyết. Dù những yếu tố này có vai trò nhất định, song chúng không phải là thước đo quyết định thành bại. Để kinh doanh thành công, một trong những lời khuyên quan trọng mà diễn giả – Luật sư Phạm Thành Long nhấn mạnh, đó là: “Muốn kinh doanh thành công phải biết 3 chỉ số tài chính sau đây”. Đó chính là doanh thu, lợi nhuận và dòng tiền. Nếu bạn chỉ tập trung vào một trong ba khía cạnh, rất có thể kết quả kinh doanh sẽ không như mong đợi. Bài viết này sẽ chia sẻ chi tiết về 3 chỉ số tài chính, giải thích vì sao chúng ta cần nắm rõ, cùng cách áp dụng chúng vào hoạt động kinh doanh hàng ngày.

I. Tại sao cần hiểu rõ 3 chỉ số tài chính?

Trong một buổi chia sẻ của Phạm Thành Long, anh đã lấy ví dụ từ chính những người chủ doanh nghiệp tham dự, đặc biệt là một nữ doanh nhân đang sở hữu 5 chi nhánh nha khoa thẩm mỹ. Chị thắc mắc về cách làm sao để đội ngũ có “năng lượng” làm việc tốt khi không có mặt của chị tại từng cơ sở. Tuy nhiên, Phạm Thành Long đã chỉ ra rằng “năng lượng” là yếu tố phụ, còn thứ quyết định hiệu quả kinh doanh nằm ở các con số. Thực tế, khi bạn nắm vững 3 chỉ số tài chính, bạn sẽ:

1. Dễ dàng đánh giá tình hình kinh doanh: Thay vì chỉ nhìn thấy doanh số “hoành tráng” hoặc cảnh nhân viên “nhiệt tình,” bạn sẽ biết chính xác mình đang lãi hay lỗ.
2. Ra quyết định khôn ngoan: Từ việc nên mở rộng sang tỉnh thành khác, hay chỉ nên củng cố thêm ở khu vực hiện tại, đều cần dựa trên các chỉ số tài chính này.
3. Tự tin đầu tư đúng chỗ: Hiểu rõ mình nên ưu tiên điều gì trước (tăng doanh thu, tối ưu lợi nhuận, hay tập trung thu hồi dòng tiền) giúp bạn phân bố nguồn lực hợp lý.

Để hiểu sâu hơn, chúng ta sẽ cùng đi vào phân tích từng chỉ số tài chính cụ thể.

II. Chỉ số tài chính số 1: Doanh thu

1. Doanh thu là gì?

Doanh thu (Revenue/Turnover) là tổng số tiền mà doanh nghiệp thu về được trong một khoảng thời gian nhất định (tháng, quý, năm) từ hoạt động bán sản phẩm, cung cấp dịch vụ, hoặc các hoạt động kinh doanh khác.

Ví dụ, nếu bạn mở một phòng nha khoa thẩm mỹ, tổng tất cả số tiền thu về từ việc làm răng, dán sứ, tẩy trắng, thăm khám… sẽ được xem là doanh thu.

2. Vì sao doanh thu quan trọng?

• Phản ánh sức mua: Doanh thu cho thấy sức mua của thị trường và khả năng tiếp cận khách hàng của bạn.
• Thể hiện quy mô: Doanh thu lớn đồng nghĩa với việc bạn có nhiều khách hàng, sản phẩm/dịch vụ được nhiều người biết đến.

Tuy nhiên, như Phạm Thành Long nhấn mạnh, doanh thu cao không có nghĩa là hoạt động kinh doanh đang hiệu quả. Đôi khi, bạn chỉ cần giảm giá thật sâu, tập trung “chạy số” cũng có thể đẩy doanh thu lên, nhưng lợi nhuận cuối cùng lại không cao. Thậm chí, nếu bạn chưa trừ hết các chi phí nguyên vật liệu, tiền lương, điện nước, khấu hao, lãi vay… thì “doanh thu lớn” chỉ là con số trên giấy.

3. Cách tối ưu doanh thu

• Nghiên cứu thị trường: Hiểu đối thủ và phân khúc khách hàng để đưa ra sản phẩm, dịch vụ mới hấp dẫn hơn.
• Tập trung marketing: Đầu tư vào chiến dịch quảng cáo, content marketing phù hợp để tiếp cận khách hàng nhanh chóng.
• Nâng cao chất lượng dịch vụ: Khi làm hài lòng khách hàng hiện tại, họ sẵn sàng giới thiệu người mới, giúp doanh thu tăng đều đặn.

III. Chỉ số tài chính số 2: Lợi nhuận

1. Lợi nhuận là gì?

Lợi nhuận (Profit) chính là số tiền còn lại sau khi lấy doanh thu trừ đi chi phí. Các chi phí này bao gồm: nguyên vật liệu, mặt bằng, nhân công, marketing, điện nước, thuế, bảo hiểm, lãi vay…

Ví dụ, tháng này nha khoa của bạn đạt doanh thu 1 tỷ đồng, trừ hết các loại chi phí còn lại 300 triệu đồng. Khi đó, lợi nhuận là 300 triệu đồng.

2. Tại sao cần tập trung vào lợi nhuận?

• Phản ánh hiệu quả kinh doanh: Dù doanh thu hàng tỷ đồng nhưng chi phí cũng “ngốn” gần hết, thì doanh nghiệp đâu có thật sự “làm ăn được”.
• Quyết định khả năng tái đầu tư: Lợi nhuận càng cao, doanh nghiệp càng có nguồn vốn để tái đầu tư vào mở rộng cơ sở, phát triển sản phẩm mới hoặc nâng cấp trang thiết bị.
• Ảnh hưởng trực tiếp đến giá trị doanh nghiệp: Khi bạn có kế hoạch gọi vốn hoặc bán doanh nghiệp, lợi nhuận chính là một trong những yếu tố nhà đầu tư quan tâm nhất.

3. Cách cải thiện lợi nhuận

• Giảm chi phí không cần thiết: Hãy rà soát toàn bộ chi phí. Tối ưu ngân sách marketing, thương lượng lại với nhà cung cấp, hay sử dụng công nghệ để giảm tải nhân công đều là những cách giúp tiết kiệm chi phí.
• Tăng giá trị sản phẩm/dịch vụ: Thay vì bán rẻ để chạy số, bạn có thể nâng cấp, cải tiến chất lượng, từ đó tăng giá bán. Khi “giá trị cảm nhận” (perceived value) của khách hàng được nâng lên, họ sẵn sàng chi trả mức phí cao hơn.
• Đầu tư phát triển đội ngũ: Đội ngũ nhân sự có năng lực sẽ giúp bạn tạo ra những chiến lược thông minh, tối ưu quy trình, từ đó tăng lợi nhuận bền vững.

IV. Chỉ số tài chính số 3: Dòng tiền

1. Dòng tiền là gì?

Dòng tiền (Cash Flow) là lượng tiền “thực sự” chuyển vào và ra khỏi doanh nghiệp trong một giai đoạn. Hiểu đơn giản, dòng tiền dương có nghĩa là lượng tiền mặt (hoặc tương đương tiền) nhận được nhiều hơn lượng tiền chi ra. Dòng tiền âm phản ánh việc doanh nghiệp đang phải chi trả nhiều hơn số tiền thu vào.

Ví dụ, bạn có lợi nhuận tính trên giấy tờ là 100 triệu đồng/tháng nhưng phần lớn số tiền ấy khách vẫn đang… nợ. Bạn chưa thu về tiền mặt ngay, trong khi bạn phải bỏ tiền để trả lương nhân viên, thuê mặt bằng, mua vật tư… Có thể sổ sách vẫn thể hiện “lời 100 triệu,” nhưng thực tế bạn không có bao nhiêu tiền trong túi. Đó là sự khác biệt giữa “lợi nhuận” và “dòng tiền”.

2. Tại sao dòng tiền lại quan trọng nhất?

Trong buổi chia sẻ của Phạm Thành Long, anh nêu rõ:

“Có doanh thu mà chưa chắc đã có lợi nhuận. Có lợi nhuận cũng chưa chắc đã đem được tiền về nhà. Điều quan trọng nhất là mang được tiền về (dòng tiền), kinh doanh thực sự chỉ hiệu quả khi tiền đã vào túi bạn.”

• Quyết định khả năng “sống sót”: Doanh nghiệp có thể hạch toán lợi nhuận cao, nhưng nếu không đủ tiền mặt để trả lương, trả nợ, duy trì hoạt động thường xuyên, sẽ sớm gặp khủng hoảng.
• Tạo động lực và “năng lượng” cho chủ doanh nghiệp: Nhìn thấy tiền thật, cầm “ngân lượng” về, bạn mới có sự hứng khởi đầu tư, mới có tinh thần tốt để tiếp tục mở rộng.
• Giúp quản trị rủi ro: Trong trường hợp xảy ra khủng hoảng (như đại dịch, thị trường biến động), doanh nghiệp có dòng tiền mạnh mẽ sẽ dễ dàng trụ vững hơn.

Đọc thêm bài viết 30 điều cần tránh để thành công về tài chính

3. Làm sao để quản lý dòng tiền hiệu quả?

• Quản lý công nợ: Thỏa thuận với khách hàng về thời hạn thanh toán rõ ràng. Chủ động đôn đốc, theo sát để tránh nợ đọng kéo dài.
• Đàm phán với nhà cung cấp: Kéo dài thời gian trả nợ hợp lý, vừa đủ để bạn chủ động xoay vòng tiền.
• Duy trì quỹ dự phòng: Hãy có khoản tiền dự phòng cho các biến cố bất ngờ, đảm bảo bạn không “cháy túi” khi có rủi ro xảy ra.

V. “Năng lượng” vs. 3 chỉ số tài chính

Nhiều người nghĩ rằng đội ngũ “có năng lượng,” “có nhiệt huyết” là điều kiện tiên quyết tạo ra thành công. Thực tế, năng lượng không phải yếu tố vô ích. Một tập thể hăng say, tích cực sẽ hỗ trợ tốt cho công việc. Nhưng nếu thiếu 3 chỉ số tài chính rõ ràng, thiếu kế hoạch đo lường, bạn có thể lãng phí cả thời gian lẫn công sức của mọi người.

Phạm Thành Long khẳng định:

“Năng lượng cao mà không tập trung vào kinh doanh thì có tốt không? Câu trả lời là không. Bởi dù bạn tràn đầy năng lượng nhưng không có lộ trình tài chính, doanh nghiệp vẫn dễ rơi vào bế tắc.”

Ngược lại, biết áp dụng 3 chỉ số tài chính:

• Bạn vẫn giữ được “nhiệt” cho đội ngũ bằng cách đặt mục tiêu về doanh thu, lợi nhuận, dòng tiền.
• Nhân viên sẽ thấy rõ hiệu quả công việc họ làm. Mỗi nỗ lực bỏ ra được quy đổi thành con số cụ thể, tạo thêm động lực thực tế hơn là chỉ “hò hét” không có “mật ngọt” cuối cùng.

VI. Tình huống điển hình: Hệ thống nha khoa thẩm mỹ 5 chi nhánh

Hãy quay lại ví dụ của chị chủ doanh nghiệp nha khoa thẩm mỹ:

• Ban đầu, chị loay hoay đặt câu hỏi: “Làm sao để nhân viên có năng lượng cao khi mình vắng mặt?”.
• Sau khi trao đổi, vấn đề cốt lõi thực sự là: “Làm sao để 5 chi nhánh nha khoa hoạt động tốt, tăng doanh thu, tối ưu lợi nhuận và đảm bảo dòng tiền?”.
• Nếu chỉ hô hào tinh thần, chị có thể thu hút sự hứng khởi nhất thời. Nhưng muốn 5 chi nhánh vận hành trơn tru, chị phải nắm rõ từng khâu: doanh thu của mỗi chi nhánh là bao nhiêu, lợi nhuận còn lại là bao nhiêu, và cuối cùng tiền thật thu về mỗi tháng như thế nào.

Việc mở rộng sang tỉnh thành khác cũng phải dựa trên phân tích tài chính:

• Nhu cầu thị trường tỉnh ra sao?
• Chi phí thuê mặt bằng, nhân sự ở tỉnh?
• Khả năng thu hồi vốn như thế nào?
• Dòng tiền có đủ để “nuôi” thêm các chi nhánh mới, hay sẽ “rót” hết vào rồi bị kẹt vốn?

Bằng cách tập trung đo lường 3 chỉ số tài chính, chị có thể ra quyết định hợp lý: có nên “đổ” sức ra tỉnh hay tiếp tục khai thác thị trường Sài Gòn, nơi mà thực tế chưa hẳn đã bão hòa.

Tham gia khóa học vềphát triển kinh doanh Sale Success System để đạt được thành công trong kinh doanh!

VII. Cân bằng giữa 3 chỉ số tài chính để bứt phá

Dễ thấy rằng cả doanh thu, lợi nhuận lẫn dòng tiền đều quan trọng. Nhưng theo kinh nghiệm của nhiều người thành công, dòng tiền cần ưu tiên hàng đầu. Bởi lẽ, “có tiền trong tay” mới thực sự an tâm cho mọi hoạt động tiếp theo. Sau đó, bạn hãy tối ưu lợi nhuận – vì kiếm được thật nhiều tiền nhưng lại chi tiêu, hao hụt hết cũng không còn bao nhiêu. Cuối cùng, nâng cao doanh thu cũng vô cùng cần thiết để mở rộng thị phần, gia tăng nhận diện.

Trình tự ưu tiên có thể tóm gọn như sau:

1. Dòng tiền: Đảm bảo tiền vào liên tục, kiểm soát chặt chẽ công nợ, tránh tình trạng “lãi ảo” mà không có tiền thật.
2. Lợi nhuận: Tối ưu chi phí, nâng cao giá trị dịch vụ để phần còn lại (lãi ròng) là “tiền tươi thóc thật.”
3. Doanh thu: Cuối cùng, mở rộng thị trường, chạy các chiến dịch marketing để gia tăng “đầu vào” một cách bền vững.

VIII. Bài học rút ra từ chia sẻ của Phạm Thành Long

1. Đừng nhầm lẫn giữa “năng lượng” và “kết quả”: Nhiệt huyết rất tốt, nhưng bạn phải đo lường kết quả cụ thể bằng con số, đặc biệt là 3 chỉ số tài chính.
2. Hãy đặt câu hỏi đúng: Khi gặp vấn đề, đừng chỉ hỏi “làm sao để sếp vắng mặt mà mọi người vẫn làm việc tốt?” mà hãy hỏi “thế nào là tốt?”, “mục tiêu tài chính cụ thể là gì?”, “làm thế nào để cải thiện doanh thu, lợi nhuận và dòng tiền?”.
3. Nghiên cứu, tính toán kỹ trước khi mở rộng: Đừng vội khẳng định thị trường bão hòa hay cạn kiệt. Có thể bạn chỉ thiếu chiến lược marketing và quản trị dòng tiền.
4. Luôn học hỏi: Nếu cảm thấy doanh nghiệp đang “loay hoay” giữa doanh thu, lợi nhuận và dòng tiền, đó là lúc bạn nên tìm đến những khóa học kinh doanh, trao đổi với chuyên gia, lắng nghe chia sẻ từ những người đi trước như Phạm Thành Long.

IX. Kết luận

“Muốn kinh doanh thành công phải biết 3 chỉ số tài chính sau đây” – câu nói của Phạm Thành Long đã gói gọn bí quyết cốt lõi cho bất kỳ ai khởi nghiệp hoặc muốn mở rộng hoạt động kinh doanh. Ba chỉ số tài chính ấy gồm:

1. Doanh thu – cho biết quy mô và tốc độ bán hàng.
2. Lợi nhuận – phản ánh hiệu quả thực sự.
3. Dòng tiền – đảm bảo sự sống còn và tăng trưởng bền vững.

Có thể bạn đang say mê với những ý tưởng sáng tạo, mong muốn xây dựng văn hóa doanh nghiệp tràn đầy năng lượng. Tất cả những điều đó chỉ trở nên hữu ích khi bạn song song kiểm soát được doanh thu, lợi nhuận và dòng tiền. Đừng để mình rơi vào cảnh “tiền thì vẫn ở đâu đấy trên sổ sách,” trong khi túi bạn trống rỗng.

Hãy áp dụng ngay kiến thức này:

• Đánh giá lại hiện trạng kinh doanh của bạn qua ba chỉ số tài chính này.
• Thiết lập mục tiêu doanh thu, mục tiêu lợi nhuận và đặc biệt là mục tiêu về dòng tiền.
• Xây dựng kế hoạch marketing, bán hàng và quản lý chi phí khoa học.
• Đảm bảo mọi quyết định mở rộng, đầu tư đều dựa trên các chỉ số tài chính cụ thể, không cảm tính.

Chúc bạn thành công và hy vọng bài viết đã giúp bạn nhận ra tầm quan trọng của việc nắm vững 3 chỉ số tài chính này, đúng như lời khuyên tâm huyết của Phạm Thành Long. Từ đây, dù bạn đang sở hữu một chuỗi cửa hàng hay mới khởi động dự án kinh doanh nhỏ lẻ, bạn đều có thể xây dựng nền tảng vững chắc, phát triển doanh nghiệp một cách bền vững.

Hãy nhớ: Năng lượng giúp chúng ta bắt đầu, 3 chỉ số tài chính: Doanh Thu, Lợi Nhuận, Dòng Tiền mới giúp chúng ta đi xa và trường tồn trên hành trình kinh doanh.