Thưởng Tết – một khái niệm tưởng như đơn giản nhưng lại luôn là chủ đề nóng bỏng trong giới doanh nghiệp và người lao động mỗi dịp cuối năm. Đối với người lao động, đây không chỉ là phần thưởng cho một năm làm việc cật lực mà còn là nguồn động viên tinh thần lớn lao. Trong khi đó, với các chủ doanh nghiệp, thưởng Tết đôi khi là một gánh nặng hoặc một chiến lược quản trị nhân sự hiệu quả. Vậy thưởng Tết nên được nhìn nhận thế nào cho hợp lý? Hãy cùng đi sâu phân tích!
1. Thưởng Tết: Không Phải Nghĩa Vụ Nhưng Là Trách Nhiệm
Theo luật pháp hiện hành, thưởng Tết không phải là nghĩa vụ bắt buộc của doanh nghiệp. Tuy nhiên, tại Việt Nam, thưởng Tết đã trở thành một “luật bất thành văn”, được kỳ vọng bởi hầu hết người lao động. Như chuyên gia Phạm Thành Long từng chia sẻ:
“Cuộc sống của doanh nghiệp và người lao động gắn bó chặt chẽ. Một cái Tết không có thưởng không chỉ làm mất niềm tin mà còn ảnh hưởng đến tinh thần làm việc của nhân viên.”
Trong thực tế, rất nhiều doanh nghiệp, dù lợi nhuận không cao, vẫn cố gắng duy trì mức thưởng cơ bản để tri ân người lao động. Điều này không chỉ là cách giữ chân nhân viên mà còn tạo dựng uy tín lâu dài cho doanh nghiệp.
2. Thưởng Tết: Góc Nhìn Đối Lập Từ Các Doanh Nhân
Các quan điểm về thưởng Tết trong giới doanh nghiệp thường đa chiều và đôi khi trái ngược nhau. Dưới đây là những góc nhìn nổi bật từ các nhân vật trong cuộc thảo luận.
Chị Hoàng Thị Bích Ngọc – CEO Công ty In vải áo dài Đất Lành
Chị Ngọc cho rằng thưởng Tết là điều bắt buộc với doanh nghiệp tại Việt Nam, bởi đó không chỉ là khoản tiền mà còn là sự công nhận, lòng biết ơn với người lao động:
“Nhân viên luôn mong chờ thưởng Tết, vì đó là nguồn động viên lớn lao để họ có cái mang về nhà dịp Tết, dù là một khoản nhỏ cũng rất quý giá.”
Anh Lê Tuấn Anh – CEO Thương hiệu thời trang trẻ em Anh Duyên
Ngược lại, anh Tuấn Anh lại có quan điểm thực tế hơn khi nhấn mạnh rằng:
“Với doanh nghiệp vừa và nhỏ, thưởng Tết không nhất thiết phải có. Nếu năm tài chính gặp khó khăn, chủ doanh nghiệp nên cân nhắc. Quan trọng hơn là sự minh bạch và sự đồng cảm giữa hai bên.”
Anh cũng khuyến nghị rằng đôi khi, thay vì tiền thưởng, doanh nghiệp có thể cung cấp các chương trình đào tạo để gia tăng giá trị lâu dài cho nhân viên.
Chị Nguyễn Thị Thanh Huyền – Luật sư, Giám đốc Công ty Luật và Kế toán Vinh Tín
Dưới góc độ pháp lý, chị Huyền khẳng định rằng:
“Thưởng Tết không phải là nghĩa vụ theo Luật Lao động. Nếu không có thỏa thuận trong hợp đồng lao động, đây hoàn toàn là quyền quyết định của doanh nghiệp.”
Tuy nhiên, chị cũng nhấn mạnh rằng, việc không thưởng cần được truyền đạt rõ ràng để tránh mất lòng tin.
Chị Vũ Ngọc Linh – Giám đốc Thương hiệu Kimsa Pharma, Giám đốc vận hành Kim's Group
Chị Linh đồng tình rằng doanh nghiệp nên duy trì thưởng Tết, ngay cả khi gặp khó khăn:
“Thưởng ít hay nhiều là do tình hình tài chính, nhưng phải có. Điều quan trọng là làm sao để giữ tinh thần cho nhân viên, bởi họ không chỉ cần tiền mà còn cần sự công nhận.”
3. Thưởng Tết Bao Nhiêu Là Đủ?
Một câu hỏi phổ biến khác là: “Thưởng Tết bao nhiêu thì hợp lý?”
Người lao động cần gì từ thưởng Tết?
Như một nhân viên từng chia sẻ:
“Cả năm làm việc vất vả, tôi chỉ mong có chút thưởng để biếu bố mẹ, sắm sửa Tết. Nếu không có, tôi cảm thấy rất hụt hẫng và mất động lực.”
Chủ doanh nghiệp suy nghĩ gì?
Nhiều doanh nghiệp, dù không có lợi nhuận, vẫn cố gắng duy trì thưởng Tết ở mức cơ bản. Tuy nhiên, điều này cần cân nhắc kỹ lưỡng để không ảnh hưởng đến sức khỏe tài chính của doanh nghiệp trong năm tiếp theo.
Ví dụ từ Phạm Thành Long:
Trong một lần chia sẻ, ông từng nhắc đến câu chuyện một công ty nhỏ đã cân nhắc thưởng bằng hiện vật thay vì tiền mặt. Điều này giúp họ tri ân nhân viên nhưng không làm tăng áp lực tài chính.
4. Thưởng Tết Và Quản Trị Nhân Sự
Thưởng Tết không chỉ đơn thuần là khoản tài chính mà còn là công cụ quản trị nhân sự hiệu quả.
Giữ chân nhân tài
Nhân viên thường đánh giá mức độ gắn bó với doanh nghiệp qua cách doanh nghiệp quan tâm đến họ, đặc biệt trong dịp lễ Tết. Một chính sách thưởng hợp lý sẽ giúp doanh nghiệp giữ được nhân sự chủ chốt.
Xây dựng văn hóa doanh nghiệp
Doanh nghiệp có thưởng Tết đều đặn thường tạo được hình ảnh tốt trong mắt nhân viên và đối tác. Điều này không chỉ giúp xây dựng lòng trung thành mà còn là yếu tố thu hút ứng viên tiềm năng.
5. Giải Pháp Thưởng Tết Cho Doanh Nghiệp Khó Khăn
Dưới đây là những giải pháp cho các doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc thưởng Tết:
Minh bạch và đồng cảm
Hãy truyền đạt rõ ràng với nhân viên về tình hình tài chính hiện tại của doanh nghiệp. Như chị Hồng Minh – giám đốc công ty kế toán thuế từng chia sẻ:
“Doanh nghiệp lỗ là lỗi của chủ doanh nghiệp, không phải lỗi của người lao động. Vì vậy, nếu không thể thưởng nhiều, hãy minh bạch và đưa ra sự tri ân phù hợp.”
Đọc thêm Tặng quà tết: Biếu tặng gì cho đúng? tại đây
Thưởng linh hoạt
Không nhất thiết phải thưởng bằng tiền. Một món quà nhỏ, một bữa tiệc cuối năm, hay thậm chí là một lời cảm ơn công khai cũng có thể thay thế.
Thưởng dựa trên đóng góp
Một số doanh nghiệp chọn cách thưởng dựa vào hiệu quả công việc của từng cá nhân. Điều này tạo ra sự công bằng và động lực cạnh tranh lành mạnh.
6. Kết Luận
Thưởng Tết không chỉ là nghĩa vụ tài chính mà còn là văn hóa doanh nghiệp, là cách để giữ gìn mối quan hệ giữa chủ doanh nghiệp và nhân viên. Một chính sách thưởng hợp lý không chỉ giúp doanh nghiệp duy trì đội ngũ mà còn nâng cao uy tín thương hiệu.
Như lời ông Phạm Thành Long từng chia sẻ:
“Người lao động chính là vũ khí bí mật của doanh nghiệp. Nếu họ không có niềm tin, doanh nghiệp khó mà phát triển bền vững.”
Chúc các doanh nghiệp và người lao động một năm mới đầy ý nghĩa, và mong rằng thưởng Tết năm nay sẽ là một dấu ấn đẹp trong hành trình đồng hành cùng nhau!