Ngày nay, việc xây dựng hình ảnh và phát triển kênh trên mạng xã hội đã trở thành xu hướng tất yếu. Không chỉ doanh nhân, nghệ sĩ hay người sáng tạo nội dung, ngay cả đội ngũ y bác sĩ cũng bắt đầu tích cực hơn trong việc online và chia sẻ kiến thức. Thông qua kênh Facebook, YouTube, TikTok, các bác sĩ online có thể tiếp cận đông đảo bệnh nhân, cung cấp thông tin sức khỏe chính thống, góp phần ngăn chặn tình trạng tin giả tràn lan.
Vậy, liệu các bác sĩ online có nên dũng cảm bước ra ánh sáng và đầu tư thời gian xây dựng kênh mạng xã hội? Nội dung bên dưới sẽ giải đáp thắc mắc này, đồng thời nêu bật tầm quan trọng của việc bác sĩ, với chuyên môn và trách nhiệm xã hội, cần hiện diện trực tuyến để mang lại giá trị cho cộng đồng.
1. Thực trạng “tin giả” trong lĩnh vực y tế
1.1 Tin giả tràn lan và hậu quả khó lường
Trong suốt đợt dịch Covid-19, vấn nạn tin giả (fake news) đã bùng phát với tốc độ chóng mặt. Không ít người tin vào những “mẹo” vô căn cứ, gây hoang mang và ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe cộng đồng. Và thực tế, vấn nạn này không chỉ xảy ra trong giai đoạn Covid-19, mà còn xuất hiện ở hầu hết lĩnh vực đời sống – đặc biệt là lĩnh vực y tế.
Những mẩu thông tin như:
- “Chỉ cần ăn món X để phòng ngừa mọi bệnh tật”
- “Dùng thực phẩm chức năng Y chữa được ung thư”
- “Bấm huyệt Z ngay tức khắc giúp hết đau khớp”
…liên tục xuất hiện trên các kênh mạng xã hội. Thậm chí, một số quảng cáo thực phẩm chức năng chưa qua kiểm định an toàn cũng được “thổi phồng” với khả năng chữa bách bệnh.
1.2 Tại sao tin giả lại mạnh hơn thông tin chính thống?
Tin giả thường đánh trúng tâm lý “muốn nhanh, gọn, nhẹ” của người dân. Ai cũng mong có giải pháp thần tốc, đơn giản và chi phí rẻ, trong khi bệnh tật thường đòi hỏi liệu trình điều trị lâu dài, tốn kém. Tin giả đáp ứng đúng “kỳ vọng ảo” ấy nên dễ trở nên nổi tiếng, được chia sẻ tràn lan trên mạng.
Trong khi đó, những thông tin chính thống từ bác sĩ online chưa được phổ biến rộng rãi và có khi được trình bày bằng ngôn ngữ chuyên môn, khiến người xem cảm thấy khó hiểu, khó tiếp cận. Hệ quả là tin giả mặc nhiên “phủ sóng” và gây thiệt hại lâu dài về mặt sức khỏe cho nhiều người.
2. Trách nhiệm của “bác sĩ online” trong việc ngăn chặn tin giả
2.1 Chuyên môn là vũ khí chống lại sai lệch
Về bản chất, tin giả về y tế sẽ không thể biến mất hoàn toàn, nhưng chúng ta có thể hạn chế nó nếu có đủ nguồn thông tin chính xác để “đối trọng”. Đó chính là lúc vai trò của các bác sĩ online trở nên quan trọng.
Những chuyên gia y tế được đào tạo bài bản có thể cung cấp các video, bài viết, buổi livestream tư vấn sức khỏe. Kiến thức chuyên môn vững vàng là “vũ khí” quan trọng giúp người bệnh phân biệt đúng – sai, từ đó có hướng chăm sóc sức khỏe phù hợp.
2.2 Bác sĩ và “lỗi” khi im lặng
Nhiều bác sĩ thừa nhận, trước đây họ ngại xuất hiện trên mạng xã hội. Nỗi lo bị đồng nghiệp chê cười, sếp kỷ luật, hay sợ phát ngôn sai sót khiến họ không dám chia sẻ. Nhưng cũng vì sự im lặng này, tin giả có cơ hội bám rễ, gây hậu quả cho cộng đồng.
Luật sư, diễn giả Phạm Thành Long từng chia sẻ một quan điểm làm nhiều người “bừng tỉnh”:
“Khi các bác sĩ có kiến thức mà lại để cho tin giả hoành hành, thì chính các bác sĩ đang có lỗi với cộng đồng.”
Không sai, bởi xã hội cần những tiếng nói chuyên gia để tạo ra sự cân bằng và bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Nếu bác sĩ online không chia sẻ, ai sẽ là người thay họ lên tiếng một cách chính thống?
3. Vì sao bác sĩ nên online và phát triển kênh trên mạng xã hội?
3.1 Tăng cường nhận thức dự phòng bệnh
Ở Việt Nam, việc thăm khám định kỳ vẫn chưa được chú trọng. Người dân thường chỉ tìm đến bác sĩ khi bệnh đã trở nặng. Nếu được tiếp cận thông tin chính thống từ bác sĩ online, họ sẽ biết cách phòng tránh từ sớm, nhận diện những triệu chứng ban đầu và kịp thời đến bệnh viện khi cần.
3.2 Thấu hiểu nhu cầu bệnh nhân hơn
Khi tham gia mạng xã hội, bác sĩ online thường nhận được vô số câu hỏi liên quan tới bệnh tật, thuốc men, lối sống. Nhiều tình huống khiến bác sĩ cũng “giật mình” vì sự ngây ngô của người hỏi. Những điều tưởng như đơn giản, hiển nhiên với chuyên môn y khoa, lại là “bí ẩn” đối với đa số cộng đồng.
Chính thông qua các kênh tư vấn online, bác sĩ sẽ thấu hiểu hơn về nỗi lo, thói quen và cả hiểu lầm của bệnh nhân. Đó là tiền đề để điều chỉnh phương pháp truyền thông, ngôn ngữ giản dị và sát thực tế hơn, giúp mọi người tiếp cận kiến thức một cách dễ dàng.
3.3 Nâng cao uy tín và đóng góp di sản tri thức
Mạng xã hội là nơi bác sĩ thể hiện vai trò và kiến thức của mình. Một bác sĩ online được công chúng đánh giá cao thường là người có khả năng lý giải vấn đề phức tạp bằng ngôn từ dễ hiểu, đồng thời đưa ra bằng chứng khoa học cụ thể.
Bên cạnh đó, những video, bài viết của bác sĩ có thể ở lại rất lâu trên internet, trở thành “di sản” quý giá cho thế hệ sau. Chính vì vậy, khi đã bước chân lên mạng xã hội, mỗi chia sẻ của bác sĩ không chỉ hướng đến việc giúp một người, một nhóm người, mà có thể giúp hàng vạn người.
4. Rào cản khiến bác sĩ e ngại việc “online”
4.1 Áp lực từ đồng nghiệp và môi trường làm việc
Có những bệnh viện kiên quyết “cấm” bác sĩ chia sẻ thông tin trên mạng xã hội, với lý do sợ sai sót hay ảnh hưởng hình ảnh đơn vị. Một số đồng nghiệp lại trêu đùa, giễu cợt những người tiên phong, gọi họ là “idol TikTok” hay “ngôi sao Facebook”.
Chính những thái độ này tạo nên tâm lý sợ hãi, tự ti, ngại xuất hiện trước công chúng của nhiều bác sĩ, nhất là các bác sĩ trẻ. Tuy nhiên, nỗi lo ấy đang dần giảm bớt khi ngày càng có nhiều bệnh viện, phòng khám khuyến khích nhân viên phát triển kênh cá nhân để lan tỏa kiến thức sức khỏe.
4.2 Ám ảnh “chưa đủ giỏi”
Không ít bác sĩ online ngại vì cho rằng mình chưa đủ tầm để xuất hiện công khai. Thậm chí có bác sĩ nổi tiếng trong ngành cũng thoái thác:
“Anh chưa đủ kiến thức để nói trước công chúng.”
Tâm lý “tôi chưa đủ giỏi” vô tình kìm hãm những bài học quý giá mà chỉ cần một phần chuyên môn của họ đã có thể giúp ích cho rất nhiều người. Các bác sĩ quên rằng, cái “chưa đủ” của họ có khi vẫn là “một bầu trời mới lạ” với bệnh nhân.
4.3 Sợ gặp sai sót hoặc ý kiến trái chiều
Mạng xã hội là con dao hai lưỡi, vừa là nơi quảng bá vừa là nơi tạo tranh cãi. Bác sĩ có thể đối mặt với bình luận tiêu cực, câu hỏi khó, hay phản ứng quá khích. Nhiều người ngại thời gian, công sức bỏ ra để giải quyết những rắc rối này.
Tuy nhiên, sự cẩn trọng là rất cần thiết trong lĩnh vực y tế. Miễn là bác sĩ tuân thủ nguyên tắc đạo đức, xác thực thông tin trước khi phát ngôn, làm đúng chuyên môn, thì nỗi lo “tai bay vạ gió” sẽ được giảm đáng kể.
5. Bí quyết để bác sĩ thành công khi phát triển kênh trên mạng xã hội
5.1 Tập trung vào nhu cầu tìm kiếm thực tế
Nhiều người dân thường “search” triệu chứng: “đau đầu chóng mặt”, “đau khớp gối”, “răng bị lệch”… Nếu bác sĩ online đặt tựa đề video, bài viết liên quan đến những từ khóa mà công chúng tìm kiếm, kênh sẽ tự nhiên thu hút nhiều người xem.
Một công thức phổ biến là:
- Mở đầu bằng vấn đề (triệu chứng) cụ thể
- Đưa ra nguyên nhân và cách phòng, trị bệnh
- Cung cấp ví dụ, hình ảnh minh họa rõ ràng
5.2 Ngôn ngữ đơn giản, dễ hiểu
Do đặc thù ngành y mang tính chuyên môn cao, không phải ai cũng nắm được thuật ngữ như “mạn tính”, “khớp cắn”, “chỉ số hormone”, “viêm nhiễm mãn tính”… Bác sĩ nên phiên dịch chúng sang ngôn ngữ đời thường, giải thích cặn kẽ, kết hợp hình ảnh hoặc câu chuyện ví dụ.
Mục tiêu là tạo sự gần gũi, khiến người xem cảm thấy “video này đúng là dành cho mình”. Khi đó, họ mới thích thú và lan tỏa nội dung rộng rãi hơn.
5.3 Tận dụng đa kênh: Facebook, YouTube, TikTok
Mỗi nền tảng mạng xã hội đều có nhóm đối tượng khác nhau. Facebook có lượng người dùng lớn, phù hợp cho nội dung đa dạng. YouTube tối ưu cho video dài, chi tiết, dễ chia chương mục lục. TikTok giúp bác sĩ tạo nội dung ngắn gọn, bắt trend nhanh, tiếp cận giới trẻ.
Bác sĩ online nên tận dụng “sức mạnh đa kênh”, duy trì tần suất đăng bài đều đặn và gắn kết các kênh lại với nhau, để giá trị được lan tỏa tối đa.
5.4 Không ngừng học hỏi và tương tác
Việc xuất hiện công khai đồng nghĩa với việc bác sĩ cần sẵn sàng đón nhận phản hồi, thắc mắc, kể cả ý kiến phản biện. Nhờ vậy, bác sĩ có cơ hội “phải” tìm tòi thêm, cập nhật kiến thức liên tục để giải đáp chính xác. Quá trình tương tác ấy cũng giúp bác sĩ hoàn thiện bản thân.
Bên cạnh đó, liên kết với các bác sĩ online khác hoặc chuyên gia trong ngành cũng là cách để làm phong phú nội dung, học hỏi kinh nghiệm, xây dựng uy tín chéo lẫn nhau.
6. Câu chuyện thực tế: Hành trình vượt qua sợ hãi
6.1 Từ “Idol Tóp Tóp” đến người truyền cảm hứng
Một bác sĩ chuyên ngành hiếm muộn chia sẻ rằng, khi anh mới bắt đầu làm video ngắn trên TikTok, đồng nghiệp đã trêu đùa gọi anh là “Idol Tóp Tóp”. Mới đầu, anh thấy ngượng, thậm chí xấu hổ. Nhưng sau đó, nhờ sự động viên và tin tưởng từ bệnh nhân, anh nhận ra rằng nội dung mình chia sẻ đã giúp nhiều người hiểu hơn về vô sinh, hiếm muộn, giúp họ không còn tốn tiền đi khắp nơi, thay vào đó biết đến địa chỉ khám phù hợp tại Việt Nam.
Chính câu chuyện “bị trêu” nhưng vẫn kiên trì này đã truyền cảm hứng cho nhiều bác sĩ online khác mạnh dạn bước lên, bỏ qua lời bàn tán, dốc sức vì cái tâm với nghề.
6.2 Bệnh nhân chuyển biến nhờ tư vấn trực tuyến
Một bác sĩ nha khoa kể lại, trước đây nhiều bệnh nhân của anh thường “tin” vào phương pháp nắn chỉnh răng cấp tốc, không rõ nguồn gốc. Hậu quả là sau vài năm, người bệnh gặp viêm nhiễm, hôi miệng do chỉnh sai kỹ thuật.
Từ lúc bác sĩ này làm kênh YouTube và đăng tải video hướng dẫn chăm sóc răng miệng, lợi – anh đã tiếp nhận vô số câu hỏi online. Nhờ đó, anh phát hiện ra những “lỗi” mà người dân thường mắc phải và kịp thời chỉ dẫn cách phòng tránh. Nếu ngày xưa, anh chỉ ngồi chờ bệnh nhân đến phòng khám, thì bây giờ, anh đã giúp được hàng nghìn người hiểu hơn về sức khỏe răng miệng, tiết kiệm chi phí sửa sai sau này.
7. Nhìn từ góc độ “Bác sĩ online” và hành trình tương lai
7.1 Lan tỏa giá trị, nhân rộng hạnh phúc
Một bác sĩ online có thể giúp đỡ được một triệu người thông qua video, bài viết trực tuyến. Vậy, nếu có 100 bác sĩ, con số có thể lên đến 100 triệu lượt tiếp cận, tương đương dân số cả nước. Đó là lý do những kênh “bác sĩ online” ngày càng nở rộ, đánh dấu hành trình lan tỏa giá trị và tri thức cho xã hội.
7.2 “Chưa đủ giỏi” – Hãy học khi lên sóng
Chính vì phải đối mặt với câu hỏi đa dạng từ khán giả, bác sĩ buộc phải học tập, cập nhật kiến thức mới, nắm vững phác đồ điều trị và trang bị thêm kỹ năng truyền thông. Quá trình chia sẻ là quá trình tự rèn giũa, giúp bác sĩ hoàn thiện kỹ năng và trình độ mỗi ngày.
7.3 Hỗ trợ quản lý từ cấp lãnh đạo
Nhiều bệnh viện, phòng khám tư nhân đã nhận ra tầm quan trọng của đội ngũ bác sĩ online, sẵn sàng “thưởng” thêm cho bác sĩ nếu kênh mạng xã hội phát triển tốt. Nhờ đó, vừa đóng góp vào thương hiệu bệnh viện, vừa nâng cao uy tín cá nhân.
Nhưng trên tất cả, điều quan trọng nhất là giúp bệnh nhân tiếp cận được nguồn tin chính thống, giảm rủi ro tin giả. Đây là hướng đi bền vững cho tương lai, xây dựng một cộng đồng khỏe mạnh và có kiến thức y khoa cơ bản.
Đăng ký Combo 9 khóa học online để tự tin xuất hiện trên mạng xã hội, tự tin kinh doanh online!
Kết luận: Hãy mạnh dạn “online” để cống hiến
Dù vẫn còn một số rào cản, nhưng khi nhìn vào thực trạng tin giả tràn lan, chúng ta sẽ thấy nhu cầu bức thiết của cộng đồng về thông tin y tế đáng tin cậy. Bác sĩ online chính là “liều thuốc giải” cho vấn nạn này, bằng cách cung cấp kiến thức y khoa chuẩn mực, hướng dẫn chăm sóc sức khỏe dự phòng và điều trị đúng phương pháp.
Với sự hỗ trợ của mạng internet, bác sĩ có thể mở rộng quy mô tiếp cận từ phòng khám nhỏ ra toàn xã hội, trao đi những điều tốt đẹp, tạo ra di sản có giá trị lâu dài. Đó cũng chính là cách để sống một “cuộc đời giá trị” – như lời nhắn nhủ của Phạm Thành Long:
“Nếu đã sống, hãy sống cuộc đời có giá trị. Và giá trị lớn nhất của người bác sĩ là đem những kiến thức của mình đến với cộng đồng.”
Đừng chờ đến khi “đủ giỏi” mới bắt đầu. Mỗi bác sĩ đều đã có nền tảng chuyên môn nhất định, và chính việc lên mạng xã hội sẽ giúp bác sĩ hoàn thiện trình độ, trau dồi kỹ năng mỗi ngày.
Bởi vậy, bác sĩ online không chỉ là trào lưu, mà còn là giải pháp mang tính nhân văn, khi chúng ta cùng góp phần đẩy lùi tin giả, nâng cao sức khỏe và hạnh phúc cho người dân Việt Nam.
Xem thêm bài viết Bác sỹ có nên làm kinh doanh hay không tại đây
Lời mời hành động
Nếu bạn là bác sĩ, hãy tự tin xây dựng kênh trên mạng xã hội ngay hôm nay. Bắt đầu bằng những chia sẻ về chủ đề gần gũi, trả lời các thắc mắc phổ biến của người dân. Mỗi clip, mỗi bài viết, mỗi buổi livestream có thể là “phao cứu sinh” cho một ai đó đang bối rối trước tin giả.
Chúc bạn thành công trên hành trình trở thành một bác sĩ online, đóng góp vào sứ mệnh xây dựng một Việt Nam khỏe mạnh hơn, hiểu biết hơn, và hạnh phúc hơn!
Cảm ơn bạn đã đọc hết bài viết này. Hãy chia sẻ nội dung đến nhiều người hơn để cùng nhau lan tỏa giá trị. Mọi ý kiến đóng góp, xin vui lòng để lại bình luận bên dưới!
